گیلسونایت، که به عنوان نوعی نفت خام با خواص منحصربهفرد شناخته میشود، پس از گذشت هزاران سال از فرایندهای طبیعی زمینشناسی ایجاد میشود. این ماده به دلیل خواص فیزیکی از جمله براقیت و شکنندگی، شیشهمانند و مشابه با ذغال سنگ در ظاهر است. اما برخلاف ذغال سنگ که از تجزیه گیاهان و درختان حاصل میشود، گیلسونایت از تجزیه مواد آلی با منشاء حیوانی تشکیل شده که این امر به آن خواص حرارتی و کاربردی متفاوتی میبخشد.
معادن گیلسونایت و تولید آن در ایران
در ایران، بیش از 30 معدن فعال گیلسونایت وجود دارد که عمده آنها در استانهای کرمانشاه، ایلام، لرستان و بوشهر واقع شدهاند. این معادن سالانه تا 400,000 تن گیلسونایت تولید میکنند که بخشی از آن به خارج از کشور صادر میشود. استخراج این ماده به دو صورت روباز و زیرزمینی انجام میگیرد که هر کدام پیچیدگیها و مزایای خاص خود را دارند.
کاربردهای اصلی گیلسونایت
گیلسونایت به دلیل ویژگیهای خاص خود در صنایع متنوع مورد استفاده قرار میگیرد:
1. سیالات حفاری
به عنوان افزودنی به گل حفاری، گیلسونایت به کنترل اتلاف مایع حفاری کمک میکند و باعث افزایش کارایی فرایند حفاری میشود. این ویژگی، بهویژه در حفاری عمقهای زیاد و شرایط زمینشناسی پیچیده، بسیار حائز اهمیت است.
2. ترکیبات آسفالت
در صنعت آسفالت، گیلسونایت به افزایش پایداری و چسبندگی کمک میکند و از بروز ترک و نفوذ گیاهان در آسفالت جلوگیری میکند. این ماده با کاهش ضخامت و میزان قیر مورد نیاز، مزایای اقتصادی و فنی بسیاری را برای پروژههای راهسازی و باند فرودگاهها به همراه دارد.
3. صنعت رنگ و جوهر
گیلسونایت در تولید جوهر برای چاپ و رنگهای صنعتی به عنوان مادهای برای افزایش چسبندگی و ماندگاری کارآیی دارد. این ویژگیها به بهبود کیفیت و طول عمر جوهرهای چاپی، بهخصوص در روزنامهنگاری و چاپ کتاب، کمک میکند.
4. ریختهگری
در صنعت ریختهگری، گیلسونایت به عنوان یک رزین در فرایند قالبگیری عمل میکند. این ماده با کاهش مکهای موجود در قالب و بهبود چسبندگی ماسه، باعث بهبود کیفیت سطوح ریختهگری میشود.
دانهبندی و فرآوری گیلسونایت
گیلسونایت بسته به کاربرد نهایی، در دانهبندیهای مختلف تولید میشود که از 10 مش برای کاربردهای عمومی تا 400-600 مش برای کاربردهای خاص صنعتی متفاوت است. فرآوری این ماده از خردایش مکانیکی تا استفاده از دستگاههای پیشرفته مانند آسیابهای ریموند و جت میل توانایی تولید محصولات با دانهبندی ریز و آلودگی محیطی کمتر را فراهم میکند.
صادرات و مزیتهای رقابتی
گیلسونایت ایران به دلیل مرغوبیت و خلوص بالای خود همواره بازار صادراتی فعالی داشته است. صادرات این کالا مستلزم رعایت استانداردهای کیفی بینالمللی و توجه به نیازهای صنایع مختلف در کشورهای مقصد میباشد. تولیدکنندگان با تمرکز بر تحقیقات و توسعه، توانستهاند محصولات با مارجین سفارشی تهیه کنند که به افزایش سهم بازار و رقابتپذیری بینالمللی کمک میکند.
گیلسونایت بهعنوان یک ماده خام با ارزش در صنایع مختلف اعم از حفاری، راهسازی، رنگ و جوهر و ریختهگری نقش محوری ایفا میکند. با سرمایهگذاری در فرآوری و تولید محصولات با کیفیت بالا و تمرکز بر بازارهای داخلی و خارجی، قادر خواهیم بود از مزایای اقتصادی و صنعتی این ماده بهطور کامل بهرهمند شویم. توجه به روشهای استخراج پایدار و کاهش اثرات زیستمحیطی آن نیز باید جزو اولویتهای صنعت باشد تا این منبع طبیعی به صورت بلندمدت در دسترس باقی بماند. قیر معدنی.
